Τάσου Λειβαδίτη, «Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος»
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν’ αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκιο.
[πηγή: Τάσος Λειβαδίτης, Ποίηση, Κέδρος, Αθήναι 21979, σ. 121-124]
Το ποίημα του Τάσου Λειβαδίτη, το ‘Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος’, γράφτηκε το 1950 και πρωτοδημοσιεύθηκε το 1956 στην τέταρτη ποιητική του συλλογή, Ο άνθρωπος με το ταμπούρλο. Ανήκει στην πρώτη ενότητα, της πρώτης, της επαναστατικής περιόδου της ποιητικής παραγωγής του Λειβαδίτη. Το ποίημα ξαναγράφτηκε από τον ποιητή αμέσως μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου και σε αυτήν την εκ νέου επεξεργασμένη και επαυξημένη μορφή του ποιήματος που αποτελείται από τέσσερις στροφές . Η μορφή του ποιήματος είναι μοντέρνου στυλ, χωρίς ομοιοκαταληξίες, το ύφος του απλό και προσιτό στον οποιονδήποτε και το περιεχόμενό του έχει μια βαθιά φιλοσοφική και πολιτική διάσταση. Όλες οι στροφές του ποιήματος αρχίζουν και τελειώνουν με τον τίτλο του ποιήματος, την υποθετική πρόταση ‘Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος’, που γίνεται προϋπόθεση για το υπόλοιπο περιεχόμενο της κάθε στροφής.
Στην πρώτη στροφή ο ποιητής απευθύνεται στον καθένα από μας και εκφράζει τα βαθύτερα φιλοσοφικά και πολιτικά του πιστεύω, αυτά τα οποία συνιστούν την ουσία της ανθρωπιάς. Η ειρήνη και η δικαιοσύνη αποτελούν τους ακροτελεύτιους άξονες της αντίληψής του για την ανθρωπιά και μας παρακινεί να τα ασπαστούμε και να αγωνιστούμε για αυτά τα θεμελιώδη και πανανθρώπινα ιδανικά. Γεμάτος αγωνιστική διάθεση καλεί και εμάς να αφήσουμε τη βολή μας και να παλέψουμε και να αγωνιστούμε κι εμείς για την εδραίωση των ιδανικών αυτών που θα κάνουν τον κόσμο μας καλύτερο. Μας καλεί να βγούμε και να βροντοφωνάξουμε τη θέλησή μας για ειρήνη και δικαιοσύνη, για έναν καλύτερο κόσμο, αψηφώντας όλες τις δυσχέρειες και την αντίδραση που αναπόφευκτα θα αντιμετωπίσουμε στον δύσκολο και κάθε άλλο παρά ανώδυνο αυτό αγώνα μας. Πέρα από κάθε αδράνεια και μόνο με τον αγώνα μπορούν να κατανικηθούν οι εχθροί των ιδανικών αυτών. Η αδράνεια και η λιγοψυχία είναι ανασταλτικοί παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν δυσμενώς την πορεία αυτού του αγώνα. Είναι ίδιον της ανθρώπινης φύσης να ρέπει προς το ευχάριστο, το γλυκό, το νοσταλγικό. Λίγο να ονειροπολήσεις άσκοπα, λίγο να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια, λίγο να στραφείς προς την απόλαυση και τον θαυμασμό της φύσης, αυτή η μορφή αδράνειας αρκεί για να σε εκτροχιάσει από το δρόμο του αγώνα σου και να έχει ολέθριες, καταστροφικές συνέπειες για τη ζωή των συνανθρώπων μας, για την ειρήνη. Είναι εγωιστικό να στρεφόμαστε προς την ενδοσκοπική απόλαυση τη στιγμή που αμέτρητοι συνάνθρωποί μας δεν έχουν αυτήν την πολυτέλεια. Πρέπει να στραφούμε από το εγώ στο εμείς και να αγωνιστούμε ακούραστα για το κοινό καλό.
Μανώλης Β. Περάκης
από το https://www.syntaxilte.gr/
Η διεύθυνση των σχολεία μας θέλοντας να προάγει και να αναδείξει αυτά τα πανανθρώπινα ιδανικά που είναι μέρος της κουλτούρας της σχολικής μας κοινότητας, προχώρησε στην τοποθέτηση επιγραφής με τους παραπάνω στίχους.
Ευχαριστούμε θερμά τον κ. Εφραιμίδη Γρηγόριο για την προσωπική του εργασία, ώστε να τροποποιήσουμε και να τοποθετήσουμε τη νέα επιγραφή που κοσμεί εξωτερικό τοίχο των σχολείων μας.
Από τη Δ/νση των σχολείων